1. Podstawa prawna

Art. 50 ust. 1 i art. 52 ust. 1 oraz art. 59 ust. 1 i art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2024 r. poz. 1130).

2. Warunki do uzyskania decyzji

Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego:

Należy uzyskać decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, jeśli dla nieruchomości, na której chcesz zrealizować inwestycję, nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Inwestycje celu publicznego to działania o znaczeniu:

• lokalnym (gminnym),
• ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim i krajowym),
• krajowym (także inwestycje międzynarodowe oraz ponadregionalne),
• metropolitalnym (wielkomiejskim).

Decyzja o warunkach zabudowy:

Należy uzyskać decyzję o warunkach zabudowy, jeśli dla nieruchomości, na której chcesz zrealizować inwestycję, nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

3. Inwestycje wymagające uzyskania decyzji

Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego:

Będziesz potrzebować decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego jeśli chcesz wybudować m.in. sieci:

• wodociągową,
• kanalizacyjną,
• cieplną,
• elektroenergetyczną,
• gazową,

lub zrealizować budowę np.:

• dróg publicznych, dróg rowerowych, ciągów pieszych, linii kolejowych,
• publicznych urządzeń, które służą do: zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków, odzysku, unieszkodliwiania i składowania odpadów,
• obiektów i urządzeń, które służą ochronie środowiska,
• pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, państwowych lub samorządowych instytucji kultury,
• publicznych obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej, placówek opiekuńczo-wychowawczych, obiektów sportowych.

Pamiętaj, że w innych przepisach mogą być określone inne cele publiczne.

Nie potrzebujesz decyzji gdy:

• planujesz remont, montaż lub przebudowę, a związane z tym roboty budowlane nie powodują zmian w sposobie zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu. Takie roboty nie mogą:
  • zmieniać formy architektonicznej obiektu (np. elewacji),
  • wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko,
• planujesz roboty budowlane, które nie wymagają pozwolenia na budowę.

Możesz jednak potrzebować decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, jeśli planowane inwestycje związane są z:

• obronnością i bezpieczeństwem państwa,
• ochroną granicy państwowej.

Decyzja o warunkach zabudowy:

Będziesz potrzebować decyzji o warunkach zabudowy jeśli chcesz, np.:

• zbudować, rozbudować, nadbudować budynek (np. mieszkalny jednorodzinny, rekreacji indywidualnej) lub inny obiekt budowlany,
• zmienić sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części,
• wykonać inne roboty budowlane, które powodują zmianę zagospodarowania terenu.

Nie potrzebujesz decyzji gdy:

• chcesz jednorazowo zmienić zagospodarowanie terenu lub sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części i zmiana ta jest tymczasowa –trwa maksymalnie rok,
• planujesz remont, montaż lub przebudowę, a związane z tym roboty budowlane nie powodują zmian w sposobie zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu. Takie roboty nie mogą:
  • zmieniać formy architektonicznej obiektu (np. elewacji),
  • wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko,
• chcesz zrealizować na podstawie zgłoszenia budowy np.:
  • oczyszczalnię ścieków o wydajności do 7,50 m3 na dobę,
  • zbiornik bezodpływowy na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m3,
  • instalację zbiornikową na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m3, przeznaczoną do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych;
• chcesz zbudować obiekt budowlany, niewymagający decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia budowy.

Obiekty wymienione w dwóch ostatnich punktach nie mogą:

• być wpisane do rejestru zabytków lub położone na obszarze wpisanym do rejestru zabytków,
• być sytuowane na obszarze parków narodowych i rezerwatów i ich otulin,
• w większości przypadków być sytuowane na obszarach objętych formami ochrony przyrody (parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe).

4. Podmiot składający wniosek

Wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego:

Każdy (także osoba fizyczna), a inwestycja nie musi być finansowana ze środków publicznych.

Wniosek o ustalenie warunków zabudowy:

Każdy. Nie musisz być właścicielem nieruchomości ani posiadać innego tytułu do dysponowania nieruchomością.

Właściwy organ może otrzymać kilka różnych wniosków dotyczących tej samej nieruchomości.

Pamiętaj jednak, że uzyskanie pozwolenia na budowę na jedną z tych inwestycji może wykluczyć realizację pozostałych.

5. Organ właściwy do rozpatrzenia wniosku

• wójt, burmistrz albo prezydent miasta we właściwości którego znajduje się obszar inwestycji,
• wojewoda – dla inwestycji planowanej na terenie zamkniętym.

Właściwy organ ustalasz na podstawie położenia nieruchomości. Jeśli inwestycja wykracza poza obszar jednej gminy – złóż wniosek do wójta, burmistrza albo prezydent miasta, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym chcesz zrealizować inwestycję. Decyzja zostanie wydana w porozumieniu z zainteresowanymi wójtami, burmistrzami albo prezydentami miast.

6. Zawartość wniosku

W celu wypełnienia wniosku konieczne będzie wskazanie danych dotyczących:

• jego rodzaju,
• wnioskodawcy (w tym danych do korespondencji),
• pełnomocnika (jeżeli wnioskodawca zamierza działać przez pełnomocnika),
• terenu objętego wnioskiem,
• charakterystyki inwestycji,
• obsługi komunikacyjnej,
• dostępu do infrastruktury technicznej,
• parametrów:
  • budynku i/lub
  • obiektu budowlanego, który nie jest budynkiem i/lub
  • składowiska odpadów i/lub
  • zakładu o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.

7. Co trzeba przygotować do wniosku

Wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego:

Zawsze:

• mapa zasadnicza, a w przypadku jej braku – mapa ewidencyjna,
• załączniki graficzne.

W zależności od potrzeb:

• potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej,
• pełnomocnictwo,
• kopia decyzji środowiskowej,
• inne dokumenty, które są wymagane w przypadku wnioskowanej przez Ciebie inwestycji lub które uznasz za ważne.

Wniosek o ustalenie warunków zabudowy:

Zawsze:

• mapa zasadnicza, a w przypadku jej braku – mapa ewidencyjna,
• załączniki graficzne.

W zależności od potrzeb:

• potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej,
• pełnomocnictwo,
• kopia decyzji środowiskowej,
• potwierdzenie dostępu do drogi i infrastruktury technicznej,
• inne dokumenty, które są wymagane w przypadku wnioskowanej przez Ciebie inwestycji lub, które uznasz za ważne.

8. Termin na złożenie wniosku

W dowolnym momencie.

Pamiętaj jednak, że decyzja będzie ci potrzebna do uzyskania pozwolenia na budowę albo zgłoszenia.

9. Termin na rozpatrzenie wniosku przez organ

Wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego:

Decyzję otrzymasz w ciągu 65 dni.

W praktyce termin ten może być dłuższy, ponieważ nie wlicza się do niego terminów przewidzianych na uzyskanie uzgodnień i opinii czy okresów zawieszenia postępowania. Wydanie decyzji może się również opóźnić np. z winy strony lub przyczyn niezależnych od organu.

Wniosek o ustalenie warunków zabudowy:

Decyzję otrzymasz w ciągu: 21 dni – jeśli dotyczy wolno stojącego, maksymalnie dwukondygnacyjnego budynku mieszkalnego jednorodzinnego o powierzchni zabudowy do 70 m2, którego obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których został zaprojektowany, a budowa jest prowadzona, aby zaspokoić potrzeby mieszkaniowe inwestora; 65 dni – jeśli dotyczy biogazowni rolniczej spełniającej określone warunki; 90 dni – w pozostałych przypadkach. W praktyce terminy te mogą być dłuższe, ponieważ nie wlicza się do nich terminów przewidzianych na uzyskanie uzgodnień i opinii czy okresów zawieszenia postępowania. Wydanie decyzji może się również opóźnić np. z winy strony lub przyczyn niezależnych od organu.

10. Opłaty przy wniosku

• złożenie wniosku jest bezpłatne – jeśli jesteś właścicielem lub użytkownikiem wieczystym terenu, którego dotyczy wniosek;
• opłaty skarbowej nie płacą również organizacje pożytku publicznego, jednostki budżetowe i jednostki samorządu terytorialnego;
• 598 zł – w pozostałych przypadkach.

11. Informacje dodatkowe

Informacje dodatkowe na temat wniosku znajdziesz na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju i Technologii:

http://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/wniosek-o-ustalenie-lokalizacji-inwestycji-celu-publicznego-albo-warunkow-zabudowy

12. Wzór wniosku

Wzór wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego albo warunków zabudowy określa załącznik do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 20 lutego 2024 r. w sprawie określenia wzoru formularza wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego albo warunków zabudowy. (Dz.U. 2024 r. poz. 351)

Formularz wniosku wypełniony na stronie e-Budownictwo można przesłać drogą elektroniczną poprzez ePUAP/e-Doręczenia. Można też go pobrać, wydrukować i przekazać do organu drogą tradycyjną.