WNIOSEK O POZWOLENIE NA UŻYTKOWANIE PRZED WYKONANIEM WSZYSTKICH ROBÓT BUDOWLANYCH

1. Podstawa prawna

Art. 59 ust. 2 i ust. 3 w związku z art. 55 ust. 1 pkt 3, ust. 1a i 1b oraz art. 57 ust. 1 w zw. z ust. 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.

2. Pozwolenie na użytkowanie przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych

Pozwolenie na użytkowanie udzielone przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych może obejmować:

• obiekt budowlany lub jego część
• niektóre z obiektów budowlanych objętych jedną decyzją o pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniem budowy:

1. wolno stojące budynki mieszkalne jednorodzinne, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane
2. sieci: elektroenergetyczne obejmujące napięcie znamionowe nie wyższe niż 1kV, wodociągowe, kanalizacyjne, cieplne, gazowe o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa Pozwolenia na użytkowanie przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych może zostać wydane tylko, jeśli oddawane do użytkowania obiekty budowlane lub ich części mogą samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. Wniosek o pozwolenie na użytkowanie przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych składasz, gdy w obiekcie budowlanym objętym wnioskiem nie wykonano wszystkich robót budowlanych. Wówczas organ, pomimo niewykonania wszystkich robót, może w wydanym pozwoleniu na użytkowanie:

a) określić warunki użytkowania tego obiektu albo uzależnić jego użytkowanie od wykonania, w oznaczonym terminie, określonych robót budowlanych (art. 59 ust. 2), b) może określić termin wykonania robót wykończeniowych lub innych robót budowlanych związanych z obiektem (art. 59 ust. 3).

Inwestor może zamiast zawiadomienia o zakończeniu budowy zwrócić się o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.

Uwaga! Zgodnie z przepisami ustawy COVID-19 w czasie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego organ wszystkie wnioski o pozwolenie na użytkowanie traktuje tak, jak zawiadomienia o zakończeniu budowy (organ może wnieść sprzeciw). Inwestor, który chce uzyskać decyzję o pozwoleniu na użytkowania, powinien wskazać to w piśmie przewodnim do organu.

3. Podmiot składający wniosek

Wniosek składa inwestor. Inwestorem może być:

• osoba fizyczna
• osoba prawna
• jednostka nieposiadająca osobowości prawnej (w przypadku państwowej i samorządowej jednostki organizacyjne i organizacji społecznej). Inwestor może działać przez pełnomocnika. Jeżeli o pozwolenie na użytkowanie ubiega się inny podmiot niż, ten który dokonał zgłoszenia albo uzyskał pozwolenie na budowę lub wznowienie robót budowlanych, nowy inwestor powinien wcześniej złożyć wniosek o przeniesienie pozwolenia na budowę lub wznowienie robót budowlanych albo praw i obowiązków wynikających ze zgłoszenia (art. 40). Wniosek takim można również składać w postaci elektronicznej za pomocą generatora wniosków (ePB-9, ePB-10 albo ePB-11).

4. Organ właściwy do rozpatrzenia wniosku

Wniosek składa się do organu nadzoru budowlanego. Organem nadzoru budowlanego jest:

• powiatowy inspektor nadzoru budowlanego
• wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego (w zakresie spraw wymienionych w art. 82 ust. 3 i 4 Prawa budowlanego).

5. Zawartość wniosku

W celu wypełnienia wniosku w postaci elektronicznej konieczne będzie wskazanie danych dotyczących:

• inwestora
• pełnomocnika (jeżeli wnioskodawca zamierza działać przez pełnomocnika)
• obiektu budowlanego
• decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenia budowy W zakresie danych dotyczących inwestycji należy podać:
• funkcję (przeznaczenie) lub parametry obiektu budowlanego oraz jakiej części obiektu dotyczy wniosek
• informacje o robotach budowlanych pozostałych do wykonania
• miejsce położenia obiektu (w szczególności adres lub dane ewidencyjnej z Centralnej Ewidencji Gruntów i Budynków) W zakresie danych dotyczących decyzji o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenia budowy należy podać:
• organ wydający decyzję/przyjmujący zgłoszenie
• datę wydania decyzji/dokonania zgłoszenia
• nr decyzji

6. Załączniki do wniosku

I. Jeżeli zawiadomienie dotyczy obiektu budowlanego, którego projekt został sporządzony na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 19 września 2020 r., do wniosku należy dołączyć:

• pełnomocnictwo do reprezentowania wnioskodawcy (opłacone zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej) – jeżeli wnioskodawca działa przez pełnomocnika
• potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej – jeżeli obowiązek uiszczenia takiej opłaty wynika z ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej
• oryginał dziennika budowy prowadzonego w postaci papierowej, a w przypadku prowadzenia dziennika budowy w postaci elektronicznej indywidualny numer tego dziennika nadany w systemie EDB
• oświadczenie kierownika budowy:

1. o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami (w przypadku budynku mieszkalnego lub budynku z częścią mieszkalną, w oświadczeniu zamieszcza się informację o dokonaniu pomiarów powierzchni użytkowej i poszczególnych lokali mieszkalnych)
2. o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu

• oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania;
• protokoły badań i sprawdzeń:

1. przyłączy i instalacji, zapewniających użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem, sporządzone przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności lub osoby, o których mowa w art. 62 ust. 6,
2. przeprowadzonych przez organy właściwych jednostek dozoru technicznego – w odniesieniu do urządzeń podlegających dozorowi technicznemu,

• dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, w tym mapę, o której mowa w art. 2 pkt 7b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, oraz informację o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu lub odstępstwach od tego projektu sporządzone przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii
• potwierdzenie odbioru wykonanych przyłączy
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające nieodpłatne przekazanie na rzecz gminy inwestycji uzupełniającej, a w przypadku, gdy stanowi ona część obiektu budowlanego – potwierdzające zakończenie robót budowlanych jej dotyczących
• w przypadku drogi transeuropejskiej sieci drogowej:

1. wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego
2. w przypadku nieuwzględnienia wyniku audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego – uzasadnienie zarządcy drogi, stanowiący załącznik do wyniku ww. audytu

• w razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu lub warunków decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do wniosku inwestor dołącza kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby – uzupełniający opis tych zmian. W takim przypadku oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego, jeżeli został ustanowiony
• oświadczenia o braku sprzeciwu lub uwag ze strony organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Państwowej Straży Pożarnej

II. Jeżeli zawiadomienie dotyczy obiektu budowlanego, którego projekt został sporządzony na podstawie przepisów obowiązujących od dnia 19 września 2020 r., do wniosku należy dołączyć:

• pełnomocnictwo do reprezentowania wnioskodawcy (opłacone zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej) – jeżeli wnioskodawca działa przez pełnomocnika
• potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej – jeżeli obowiązek uiszczenia takiej opłaty wynika z ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej
• oryginał dziennika budowy
• projekt techniczny z uwzględnieniem zmian dokonanych przez projektanta (i sprawdzonych przez projektanta sprawdzającego)
• oświadczenie kierownika budowy:

1. o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami (w przypadku budynku mieszkalnego lub budynku z częścią mieszkalną, w oświadczeniu zamieszcza się informację o dokonaniu pomiarów powierzchni użytkowej i poszczególnych lokali mieszkalnych)
2. o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu

• oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania;
• protokoły badań i sprawdzeń:

1. przyłączy i instalacji, zapewniających użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem, sporządzone przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności lub - w przypadku przewodów kominowych - osoby uprawnione do prowadzenia kontroli okresowych przewodów kominowych
2. przeprowadzonych przez organy właściwych jednostek dozoru technicznego - w odniesieniu do urządzeń podlegających dozorowi technicznemu

• decyzję zezwalającą na eksploatację urządzenia technicznego wydanej przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego
• dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, w tym mapę, o której mowa w art. 2 pkt 7b ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne, oraz informację o zgodności usytuowania obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu lub odstępstwach od tego projektu sporządzone przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii
• potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające nieodpłatne przekazanie na rzecz gminy inwestycji uzupełniającej, a w przypadku, gdy stanowi ona część obiektu budowlanego – potwierdzające zakończenie robót budowlanych jej dotyczących
• w przypadku drogi transeuropejskiej sieci drogowej:

1. wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego
2. w przypadku nieuwzględnienia wyniku audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego – uzasadnienie zarządcy drogi, stanowiący załącznik do wyniku ww. audytu

• w razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego, lub warunków decyzji o pozwoleniu na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do wniosku inwestor dołącza kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby – uzupełniający opis tych zmian. W takim przypadku oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. a, powinno być potwierdzone przez projektanta i inspektora nadzoru inwestorskiego, jeżeli został ustanowiony
• oświadczenia o braku sprzeciwu lub uwag ze strony organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Państwowej Straży Pożarnej Nie ma konieczności załączania wszystkich dokumentów w oryginale albo podpisanych elektronicznie przez podmioty sporządzające te dokumenty. Zgodnie z art. 57 ust. 1c zamiast oryginałów można dołączyć kopie: a) oświadczenia kierownika budowy:

1. o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami,
2. o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu, oświadczenia o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych,

• protokołów badań i sprawdzeń przyłączy i instalacji i protokołów o których mowa w art. 14 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym,
• decyzji zezwalającej na eksploatację urządzenia technicznego, o której mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym,
• dokumentację geodezyjną, zawierającą wyniki geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej,
• potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy;
• zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, potwierdzające spełnienie warunków, o których mowa w art. 37i ust. 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
• wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o którym mowa w art. 24l ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w przypadku drogi w transeuropejskiej sieci drogowej, albo uzasadnienie zarządcy drogi, o którym mowa w art. 24l ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych,
• oświadczenia o zgodności obiektu budowlanego z projektem budowlanym i braku uwag lub sprzeciwu na rozpoczęcie użytkowania ze strony Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Państwowej Straży Pożarnej, jeśli są wymagane.

Nie ma konieczności przesyłania dokumentów w postaci papierowej podpisanych elektronicznie przez podmioty sporządzające te dokumenty. Dokumenty zawierające podpis elektroniczny są oryginałami.

Ponadto dokumenty mogą być dołączone również w postaci skanów lub zdjęć tych dokumentów. Nie dotyczy to pełnomocnictwa i oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, które składa się w oryginale, tj. w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym (z e-dowodu).

7. Termin na złożenie wniosku

Wniosek należy złożyć przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego.

8. Termin na rozpatrzenie wniosku przez organ

Wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stanowi wezwanie organu nadzoru budowlanego do przeprowadzenia obowiązkowej kontroli budowy, którą organ przeprowadza przed upływem 21 dni od dnia doręczenia wezwania albo uzupełnionego wezwania. O terminie obowiązkowej kontroli organ zawiadamia inwestora w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania albo uzupełnionego wezwania. Jeżeli inwestor spełni określone prawem wymagania, organ ma na wydanie decyzji miesiąc, a w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej − dwa miesiące od dnia złożenia wniosku (art. 35 § 3 K.p.a.).

9. Postępowanie w sprawie wniosku w postaci elektronicznej

Złożenie wniosku w postaci elektronicznej nie przesądza, że dalsza korespondencja między inwestorem (jego pełnomocnikiem) i organem będzie odbywać się w postaci elektronicznej.

Inwestor (jego pełnomocnik) składając wniosek w postaci elektronicznej będzie decydował, czy wyraża zgodę na doręczenie korespondencji w tej sprawie za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli przy wypełnianiu wniosku takiej zgody nie wyrazi, dalsza korespondencja będzie odbywać się w postaci papierowej.

10. Opłaty przy wniosku

Uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego podlega opłacie skarbowej, której wysokość wynosi 25% stawek określonych w ust. 9 pkt 1 uzależnionych od rodzaju i zakresu zamierzenia budowlanego (tabela Część III pkt 10 ustawy o opłacie skarbowej). Nie podlega opłacie skarbowej wniosek o udzielenie pozwolenia dotyczący budowy lub przebudowy obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych wskutek działalności spowodowanej ruchem zakładu górniczego lub klęsk żywiołowych oraz budynków przeznaczonych na cele naukowe, socjalne i kulturalne. W przypadku wydawania pozwolenia na użytkowanie budynku o funkcji mieszanej, przy obliczaniu opłaty skarbowej nie uwzględnia się powierzchni mieszkalnej tego budynku. Ponadto wymagana jest opłata za pełnomocnictwo (jeżeli zgłoszenia dokonuje się przez pełnomocnika). Opłaty nie można dokonać w postaci elektronicznej za pomocą generatora wniosków. Organem podatkowym właściwym w sprawach opłaty skarbowej jest wójt (burmistrz, prezydent miasta). Opłacie skarbowej podlega jedynie udzielenie pozwolenia na użytkowanie (opłata nie może być pobierana w przypadku wydania odmowy udzielenia pozwolenia na użytkowanie W praktyce organ przed wydaniem decyzji powinien wezwać do uiszczenia opłaty po pozytywnej kontroli obowiązkowej, wskazując sposób wyliczenia kwota do zapłaty.

11. Wzór wniosku

Wzór wniosku o pozwolenie na użytkowanie przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych (PB-17a) załącznik do rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 2 kwietnia 2021 r. w sprawie określenia wzoru formularza zawiadomienia o zakończeniu budowy oraz wniosku o pozwolenie na użytkowanie.

Formularz wniosku wypełniony na stronie e-Budownictwo można przesłać drogą elektroniczną poprzez ePUAP. Można go też pobrać na dysk, wydrukować i przekazać do organu drogą tradycyjną.